Kültür Endüstrisi

Sosyal Medyadan Profesyonel İçerik Üreticiliğine – Anıl Şahin

Anıl Şahin kimdir? 

Ben Anıl Şahin. 22 yaşındayım. Genelde kendimi savunma sanayi araştırmacısı olarak tanımlıyorum, uzman olarak tanımlamıyorum. Çünkü uzmanlık sadece Türkiye’de savunma sanayi başkanı personellerine verilen bir unvan. SavunmaSanayiSt.com adlı savunma haber platformunun genel yayın yönetmeniyim. Henüz bir mezuniyetim yok. Daha doğrusu hala deneme aşamasındayım. Şu ana kadar dört farklı üniversitede eğitim gördüm. İşte Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nde yazılım bölümünde okudum. Gazi Üniversitesi’nde İktisadi ve İdari Bilimlerde okudum. Şu anda İstanbul Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde okuyorum. Savunma Sanayii ile ilgilendiğiniz için ve profesyonel olarak ilgilendiğiniz için hem de genç yaştan itibaren ilgilenmeye başladığınız için maalesef üniversite eğitimim böyle çalkantılı gitti biraz diyebilirim. Çünkü örgün eğitime gerçekten vakit ayıramıyorsunuz. Yani sizin sınav gününüzde bir tatbikat olabiliyor, bir fuar olabiliyor, bir basın toplantısı olabiliyor ve siz oraya gitmek zorunda kalıyorsunuz. Bu sebepten ötürü eğitim hayatım biraz çalkantılı gitti ve hala da öyle gidiyor diyebilirim. 

Savunma sanayisine olan ilginiz nasıl başladı? 

Bu işin başlangıcı aslında çok komik oluyor. Her Türk genci lisede karne günü internet kafeye gider sınıf arkadaşlarıyla birlikte ve bir tane oyun oynar, o da Counter Strike olur genelde çoğu kişi bilir işte. Silahlı bir oyun. Lise üçteyken yine bir gün internet kafesine gittik ve benim okulda şey silah sistemlerinin çok ilgili olduğum bütün arkadaşlarım bilirdi. Hatta sınıfta değil hani bütün okul bilirdi ve bir tartışma konusu olduğu zaman da silahlarla ilgili gelip bana sorarlardı genellikle. Bir gün işte internet kafeye gittik. Yine Counter Strike’daki bir silah hakkında arkadaşlarımız işte tartışma kuruyorlar. Tartışmaya dahil oldum. Sonra bir tanesi şey önerdi ya sen dedi neden işte bir tane Facebook sayfası kurmuyorsun, oyun üzerine vesaire bir teklifte bulundu. Benim de aklıma yattı aslında. Ondan sonra bir Facebook sayfası kurdum ama oyun üzerine değil. O zaman daha yeni yeni tanıştığım savunma sanayi kavramı üzerine bir Facebook sayfası kurdum. Bunun da temel sebebi şuydu. Ben çocukluğumdan beri çok ciddi miktarda savunma sanayi sayfasını takip ediyordum. İşte tanklara, savaş uçaklarına, helikopterlere, gemilere, savaş gemilerine büyük ilgim vardı ama artık oradaki bilgiler yetmiyordu ve çok hatalı bilgi vardı. Hatalı bilgiyi de siz düzeltemiyorsunuz çünkü onu paylaşan oranın admini farklı birisi ona ulaşmanız milyonlarca kişilik bir sayfa olduğunu düşündüğümüz zaman imkânsız o yüzden ben dedim ki bari kendi sayfamı kurayım. Kendi bildiğim doğrularla da paylaşım yapayım dedim ve bu temel üzerine aslında 14 yaşında Facebook sayfasını kurduk. Türk Savunma Sanayi ve Silah Teknolojileri idi. Hatta iki gün önceye kadar da aynı isimdeydi. Değiştiremiyorduk ismini Facebook’ta, değiştirdik. Türk savunması, sanayi ve silah teklifleri sayfası bugün SavunmaSanayisiSt.com’a evrilen yolun başlangıcı oldu.

Ekibiniz nasıl oluştu ve nasıl genişledi?

Aslında ilk etapta işte okulda yine işte havacılığa ilgili olan bir arkadaşım ekibe dahil oldu ama çok uzun kalmadı. Ondan sonra biz aslında Facebook’ta yola çıkmıştık. Bunun Twitter sayfası işte LinkedIn sayfası açıldı. İkinci olarak Twitter açıldı aslında. Şimdi Facebook’ta biz aslında çok ciddi bir kitleye ulaştık çok kısa bir süre içerisinde. 200.000’e vardı ve o esnada da epey işte orada da arkadaş edinmiş oldum kendi yaş grubumda çünkü evet yaşım genç ama savunma sanayi sektörüne ilgi duyan bir genç ben değilim. Türkiye’de çok ciddi miktarda genç arkadaşlar bugün de o zaman benim içinde olan arkadaşlar şu anda ilgi duyuyorlar ve onlar sayfaya dahil oldular. İşte mesajlaşmaya başladık. Aramızın iyi olduğu arkadaşları ekibin daha doğrusu sayfanın admin kadrosuna dahil ettik. Böyle böyle büyüdü ekip. Aslında bir ekip kıvamına geldik diyeyim, büyüdü demeyeyim de çünkü başlangıçta bir ekip yoktu. 

Bize profesyonelliğe geçiş sürecinizden bahseder misiniz? 

Şimdi Facebook sayfası üç dört sene böyle devam etti. Ama benim hep hayalim bir web sitesi kurmak ve orada işte habercilik yapmak ve bir forum sayfası açmaktı. Çünkü aynı bir sıkıntı orada da var. Türkiye’de savunma sanayi alanında forumlar çok ünlüydü o zaman ama hiçbirisinin beğendiğim bir gidişatı yönetimi yoktu. Kendi forumumu oluşturmak istedim. Bu sebepten ötürü de bir web sitesi kurmak gerekiyordu ama web sitesi de kurulması çok basit bir şey değil çünkü yazılım bilginizin olması gerekiyor. Orada lisedeki beden öğretmenimin oğlu yazılımcıydı. Profesyonel olarak bunu yapıyordu. İlk web sitemi o kurdu, Murat abi. Oradan sonra biraz daha profesyonelleşmeye geçti. Çünkü iş sosyal medya hesaplarınıza YouTube hariç reklam almanız çok kolay olmuyor. Ama web siteniz olduğu zaman savunma sanayi sektörü için konuşuyorum ve o web sitesi çok ciddi şekilde tıklanma yani görüntülenme almaya başladığı zaman sivriliyorsunuz. Çünkü benim girişim çok amatör ama bu sektör çok ciddi bir sektör çünkü sonuç olarak savunma ve havacılık dediğimiz sektör yani savaşların gidişatını değiştiren sektör bu sektör. Oradan sonra web sitesinde habercilik yapmaya başladık. Bu esnada diğer sosyal medya hesaplarını da aktif hale getirdik hani koyduğumuz haberler de oldukça geniş kitlelere ulaştı ve aslında tamamen açık kaynak haberciliği yapıyorduk yani herkesin ulaşabileceği bilgiler de bunlar ama biz biraz daha üzerine yoğunlaşıp bütünsel bir içerik haline getirdiğimiz için web sitesi de ilgi çekmeye başladı 2018 yılında. O yıl da ben aynı zamanda üniversite tercihlerimi yapacaktım aslında fena bir puan almamıştım. Ankara hariç her yerde istediğim bölümü okuyabilecek bir puanım vardı ama ben Ankara olması için çok da istemediğim bir bölüme geçiş yaptım. Ankara’nın olmasının sebebi şu, Türkiye’de savunma ve havacılık sektörü tamamen Ankara merkezli. Farklı birkaç lokasyonda da evet şirketlerimiz var ama yüzde sekseni Ankara’da. Aslında iyi de yaptım diyebilirim yani eğitim hayatım açısından kötü bir tercih olsa da iş hayatı açısından güzel bir tercih oldu. Firmalardan oldukça fazla kişiyle tanıştım. Savunma Sanayi Başkanlığı ki Savunma Sanayi Başkanlığı’ndaki kişiler aslında benim daha çok dönüm noktam oldu diyebilirim. Çünkü bu Savunma Sanayi firmalarının hepsinin benim muhatap olduğum yerler kurumsal iletişim birimleri ve hepsinin beyni Savunma Sanayi Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı’nın Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği. Ben 2018 yılında o birimle tanıştım ve bu sayede daha kontrollü içerikler üretmeye başladık. Daha açık kaynağın da daha açık kaynaklı bilgiler üretmeye başladık. Paylaşılmaması gereken şeyleri paylaşmamaya başladık veya bir aslında işte emniyet kemerimiz oldu. Bir şey paylaşmadan önce danışabildik. Ardından firmalarla geliştirdiğim içi ilişkiler haberlere katkı sağladı. Sonra bir gün biz size banner vermek istiyoruz diye bir mesaj geldi bize. 2018 yılında, 18 yaşında ve Banner ’in ne olduğunu bilmiyorum. Çünkü bu sektöre hani alaylı dediğimiz yoldan yapmış olduğum için bilmiyorum tamam ya tabii yaparız diye bir cevap verdikten sonra banner ’in ne olduğunu araştırdım ve web sitesine konulan reklamlara banner dendiğini öğrendim. Banner tasarımı geldi web sitesine ekledik ama fatura kesmemiz gerekiyor ve fatura kesmek için de bir şirketinizin olması lazım veya işte bir şahıs firmanızın olması lazım. Ben o zaman okuyorum KYK’nın yurdunda kalıyorum. Devletten burs alıyorum ve kurmaya kalktığınız zaman hem kurmak zor onun bir mali gideri var hem de kurduğunuz zaman bursunuz kesiliyor veya işte yurttaki haklarınızdan elinizden gidebiliyor. Kurdum bursum kesildi, okulu da aslında bırakmak zorunda kaldım zaten çok istediğim bölüm değildi yeniden sınava girerim diye düşündüm. Profesyonelliğe aslında bir nebze olsun çok kurumsal olmasa da bu şekilde geçiş yapmış oldum. 

İçerik üretimine dair eğitim aldınız mı? 

İçerik üretimi alanında bir eğitimim yok ama şöyle de bir durum var, 9 yaşından itibaren Facebook kullanan birisiyim yani aslında sosyal medyanın içine doğmuş bir neslin üyesiyim. Amatörce olsa da çok da aşırı amatörlüğü göstermeden bugüne kadar getirebildiğimi düşünüyorum. Ama şu an da biraz daha tabii olgunlaştıktan sonra yerli yabancı çeşitli medya organlarında çeşitli eğitimler aldım. 

Ne tür içerikler üretiyorsunuz? 

Makale ve haber içeriklerini sürekli üretiyorduk ama video çok daha emek isteyen bir alan biz aslında şu ana kadar çok video üretmiyorduk şu an da denemeler yapıyoruz veya yaptığımız röportajları, söyleşileri video olanlarını Youtube hesabımıza koyuyoruz ama biraz da yoğunlaştırmayı şu sıralar çalışıyoruz. Çünkü video çekimi prodüksiyon gerektirdiği için maliyeti de olan bir alan bugün şu an Türkiye şartlarında bir video içeriği yapmak için işte iki kameraman bir ışıkçı bir tane hadi sesçiniz, kameramanınız olsun dediğiniz zaman ortaya en az işte 5-6 bin TL’lik bir gider geliyor. O zamanki Anıl için bunlar çok ciddi rakamlar olduğu için çok girişmedim şu sıralar daha çok üzerine düşüyoruz.

Video için ekibiniz var mı? Videoları nasıl hazırlıyorsunuz? 

Video ekibimiz yok, video ekipmanlarımız var ekipten arkadaşlarımızla bazı çekimleri yapabiliyoruz kendimiz ama profesyonel bir çekim gerektiriyorsa genelde dışarıdan hizmet alıyoruz veya çekim yapacağımız firma prodüksiyon ekibi getriyor.

Mevcut ekibinizden bahseder misiniz? 

Ekipteki arkadaşlarım da benim gibi öğrenciydi. Zaman zaman profesyonel işte hizmet aldığımız arkadaşlarımız da oldu ama şu anda 7 kişilik bir ekibimiz var hepsi öğrenci. İşte İTÜ’de uçak mühendisi olan arkadaşımız var. Bu sene üniversite tercihini yapan daha küçük arkadaşlarımız var. Elektrik elektronik mühendisliği okuyan arkadaşlarımız var. Yine öğrencilerden oluşan bir ekibimiz var. Ancak yavaş yavaş profesyonelliği daha da profesyonel hale gelmeye başladığımız için öğrenciler dışında tam zamanlı çalışan veya freelance çalışan işi bu olan kişilerle çalışmaya başladık.

İçerik yönetiminde nelere dikkat ediyorsunuz? 

Yazının hepsini normalde web sitesinde ben yüklüyorum çünkü içerisinde sakıncalı bir şey olmaması gerekiyor sakın ya da bir şey olduğu zaman da bunun hukuki tarafı benim bu sebepten ötürü ben okurken aynı zamanda içerikleri de düzeltiyorum çok fazla yabancı savunma teriminin askeri terimin geçtiği yazılar oluyor. Halkın veya okuyucu kitlemizin biraz daha rahat anlaması için sadeleştirme yapabiliyorum ama artık Türkiye’de de savunma sanayiine olan ilgi o kadar büyük ki belli başlı terimler zaten bu işi takip eden kitle tarafından kolaylıkla anlaşılıyor yani IIR Arayıcı Başlık diyoruz mesela ilgisi olmayanın bilmeyeceği bir şey görüntüleyici kızılötesi arayıcı başlık demek bu terimi geçtim ne olduğunu bile artık çoğu kişi biliyor. Bu da bizim avantajımız olan bir konu aslında.

Sosyal medya etkileşimleriniz içerikleri nasıl etkiliyor? 

Şu anda aslında Twitter, LinkedIn ve Web sitemiz en fazla etkileşim aldığınız 3 kanal. Tabii ki yani okuyucuların geri dönüşlerini bakıp eleştirilerini okuyup ona göre tavır aldığımız çok zaman oldu. İçerikleri değiştirdiğimiz zamanlar oldu ama genel itibariyle zaten hani bir dengeyi tutturduktan sonra okuyucuyu kitlesi de onu benimsedikten bir problem olmadan içerikleri götürebiliyoruz. Şu an da erişim bazında konuşmak gerekirse bütün dünyanın bildiği savunma alanında bir yayın organı vardı Defense News, ABD merkezli şu an da SavunmaSanayiST.com Twitter’da işte Defense News’den daha fazla takipçiye sahip. Gelişim alanında da dünyada ondan sonra ikinci sırada geliyor ve web sitesi anlamında konuşuyorum. Aylık nerdeyse bu ay mesela bu ay 3 milyon vardı tıklanma sayımız ve sadece savunma sanayi gibi lokal bir alanda çok da önemli bir gelişme olmadığı bir ayda bizim için 3 milyon iyi bir rakam 7 milyona vardığımız zamanlar da oldu. Fuar zamanları hatta Hosting şirketimizi arayıp ya server geçin ya da Hosting artık kaldırmıyor tarzında sert bir uyarılarda bulunduğu zamanımız da oldu yani.

İngilizce siteniz ve uluslararası etkileşiminiz hakkında bilgi verir misiniz?

SavunmaSanayiSt’nin tam kurumsallaşması aslında geçtiğimiz yılda oldu çünkü bugüne kadar bir şahıs firması yürütüyordu bu yılın başı itibari ile artık biz bir normal Limited şirketi olduk. Bu olunca artık imkanlarımız çok daha fazla arttı. Biz SavunmaSanayiSt olarak evet şu an da sadece Türk şirketlerine hitap ediyoruz ama Türk şirketleri yurt dışına hitap edebiliyor. İhracat bizim için çok önemli bu sektör için. Geçtiğimiz yıl 3,2 milyar dolar değerinde bir ihracat gerçekleştirildi. Böyle olunca çalıştığımız firmaların bazı ürünlerini İngilizce dilinde de hani paylaşmamız gerekiyordu. Bu yüzden Turkish Defense News adlı bir ikinci web sitesini kurduk. Sadece İngilizce dilinde yayın yaptığımız bir de Twitter hesabını açtık orada da özellikle ihracat pazarına hitap eden Türk Savunma Sanayi şirketleri var. Roketsan gibi mesela çok ciddi bu sene ihracatını arttırmış bir şirketimiz işte bu SİHAları mesela mühimmatlarını yapan şirketimiz. Özellikle onun ve birkaç şirketin içeriğinde o kanal aracılığıyla İngilizce olarak paylaşıyoruz ama şöyle de bir şey var biz bunu yaptıktan sonra istatistiklere baktığımız zaman bizim aslında Türk web sitemizi yani SavunmaSanayiSt.com’u daha fazla yabancı insanın ziyaret ettiğini gördük yani Türkçe web sitesi hani %25 yurt dışından gelen trafik içerisinde bizim işte yurt dışındaki Türkleri çıkarttığımız zaman aslında önemli yani yıllık bazda baktığımız zaman oradan işte en az 10 milyon biz trafik alıyoruz. Bu da aslında hani yurt dışından Türk savunma sanayiine yönelik ilgi ve bizim onlar için de bir kaynak olduğumuz gerçeğini yansıtıyor. Bu alanda yurt dışında hitap ediyoruz diyebilirim. Demek ki bu teknolojinin getirdiği işte translate’in web sitelerini çevirebilmesi özellikleri sayesinde insanlar çok da zorlanmadan içerikleri istedikleri dilde okuyabiliyorlarmış onu öğrenmiş olduk ama yine de İngilizce içerikleri sürdürüyoruz.

Farklı paylaşım mecralarındaki içerik üretim stratejilerinizi nasıl belirliyorsunuz? 

Benim şahsen aslında en çok sevdiğim platform Twitter. Çünkü Twitter’da bizim işimiz habercilik sonuç olarak Twitter’da bu işi anlık olarak yapabiliyoruz. Bir şey ilk paylaştığınız zaman çok geniş kitlelere ulaşabiliyor yani ben çok takip ediyorum istatistikleri web sitesinin istatistiklerini sürekli bakıyorum tweetlerin istatistiklerini ve paylaştığım bir tweetin, paylaştığımız bir tweetin 1 milyon görüntülenme aldığını görüyorum. Mesela dün de yaşandı bu olay 1 milyon yani Türkiye nüfusunun 80 milyon olduğunu düşündüğümüz zaman savunma sanayi ile ilgili kısmı çok çok çok çok çok çok daha az olduğunu düşündüğüm zaman sosyal medyayı da kullanan kişi serisin hani 80 milyon olmadığını düşündüğüm zaman 1 milyon çok ciddi bir rakam ve açıkçası seviniyorum yani işte web sitesi tamam 3 milyon etkileşim oluyor ama sosyal medya ile birlikte aylık erişim sizi 100 milyonun üzerine çıkartıyor. Twitter’dan mesela biz temmuz ayı içerisinde şu ana kadar 70 milyon bir erişim aldık. 70 milyon çok ciddi bir sayı tabii ki hani tek kişi değilim bir kişi birden fazla giriyor onların da şeyi var ama 30-40 milyon kişiye erişmek bizim için çok ciddi bir imkân diyebilirim bu yani sadece firmaları mutlu etmiyor. Çünkü şimdi size de firmalar bir ücret veriyor o bütçe kapsamında benim tanıtımı yap diyor ve ayın sonunda diyor ki tamam ne yaptın hani ben sana bir bütçe verdim bütçe karşısında ne yaptın diyor size gösteriyorsunuz raporları onlar seviniyor sizle çalışmaya devam ediyor ama siz de o istatistik yukarı doğru gittikçe seviniyor ve işinize olan hani heyecanı tazeliyorsunuz. O yüzden Twitter çok önemli Instagram ve Facebook platformları savunma sektöründe çok tercih edilmiyor. İkinci en önemli mecrası LinkedIn. Çünkü savunma sanayi firmalarında şöyle bir şey vardır sürekli bir İK yarışı vardır. Firmalar kalifiye elemanı sürekli kendi bünyelerini almak isterler yurt içinde o tarz bir yarış olur. Şu anda Türk savunma sanayiinin yetiştirdiği beyin gücünü yurt dışı firmaları da çok merak ediyor ve çekmek istiyor bu sebepten ötürü LinkedIn platformu bir iş platformu olması sebebiyle şu ana kadarki bence en önemli zamanlarından geçiyor diyebilirim. Bütün İK personelleri sürekli LinkedIn başında mesai yapıyorlar onu görüyorum ve duyuyorum da.

SavunmaSanayiST’nin geleceğini nasıl hayal ediyorsunuz?

Her kâr amacı güden bir kuruluşun bir yurt dışı hedefi vardır ama bizim sektörümüzde yurt dışı biraz sıkıntısı olabiliyor. Çünkü yurt içinde çok fazla firmayla çalışıyoruz ve paylaştığımızdan çok paylaşmadığımız, paylaşmayı tercih etmediğimiz hassas bilgiler var bu sebepten ötürü yurt dışı firmalarla çok yakınlaşmak gelir açısından çok iyi olabiliyor. Çünkü bin dolar bir bütçe verdiğini düşünün. Buradaki Türk firmaları ile boy ölçüşemiyor. Orada riskli bir karar vermek zorundasınız ya Türk firmalarla çalışmaya devam edeceksiniz ya yurt dışı firmalarına açılacaksınız ya da Türk firmalarla devam edip yurt dışı firmaların Türkiye’ye karşı reklamlarını alacaksınız onlara bilgi vermeden. Biz daha çok bu olay üzerine yoğunlaşmış durumdayız. Evet Türk firmalarımızı Türkiye’ de tanıtıyoruz. Türk firmalarını yurt dışında tanıtıyoruz. Yurt dışındaki firmaların da Türkiye’deki iletişim partneri olmaya başladık bu yıl itibariyle ama burada dediğim gibi herhangi bir bilgi vermiyoruz hazır gelen içerikleri yayınlıyoruz. Şu anda sosyal medya aracılığıyla aslında yayın yapan bir haber kuruluşu gibiyiz ama bunu bizim bir PR ajansına dönüştürme hedefim de benim var. Çünkü savunma sanayiinde firmaların hepsi bir basın bültenine ihtiyaç duyuyor ve bunların hepsini de genellikle PR ajanslarına yazdırıyorlar. Şimdi savunma sanayiinin dili çok farklı olduğu için PR ajansları biraz argo tabir ile basın bültenlerinde saçmalıyorlar. Onlar saçmalayınca basın da girdiği için Türk basını da saçmalamış oluyor. Bu iletişim kazalarının önüne geçmek için aslında teknik bilgiyi de hani vakıf olduğumuz için bir PR Ajansı kurma hedefim var şu anda da aslında hani bununla ilgili ilk işi almak üzereyiz diyebilirim.

Şirket sahibi biri olarak gününüz nasıl geçiyor?

Şimdi bizim bir daha doğrusu benim bir sahada olduğum bir gün var yani Ankara’dayken veya İstanbul’dayken firmalara veya kurumlara gittiğim gün var. Bir de işimin başında olduğum ofiste veya evde olduğum gün var. Evde veya ofiste olduğum günde 8 saat, 24 saatin 8 saati uykuda geçiyor geriye kalan 16 saat bilgisayarda geçiyor. Vücut kitle indeksime de o biraz etki gösteriyor, bu sebepten ötürü ne kadar diyet yaparsak yapalım. Sürekli haber takibi yapıyorum yani yerli ve yabancı olmak üzere, çünkü yurt dışında olan bazı gelişmelerde özellikle şu anda Türkiye’yi yakından etkiliyor silah alımları olsun işte şu an devam eden işte Ukrayna’da bir savaş var o olsun onların da haberlerine yer vermek zorundayız bu sebepten ötürü sürekli haber takibi yapıyoruz veya işte ekip arkadaşlarını koordine ediyoruz onlarla tartışıyoruz bazı haberleri girip girmeme konusunda gireceksek nasıl gireceğiz onu tartışıyoruz sahada olduğum günler ise genelde firma ziyaretlerinde firma toplantılarında, söyleşilerde, röportajlarda veya kurum ziyaretlerinde gidiyor günün önemli bir saati. 

Pandemi ile birlikte ofiste mi yoksa uzaktan mı çalışıyorsunuz?

Genelde herkes uzaktan çalışıyor. Ben aslında Alanya’da yaşıyorum pandemiden sonra özellikle tamamen Alanya’ya taşındım. Hatta bu sıralar tekrar Ankara’ya geleceğim. O yüzden şu anda herkes uzaktan çalışıyor ama pandeminin de çok bir etkisi kalmadığı için artık tekrar ofis kültürüne dönebileceğimizi düşünüyorum yine esnek çalışarak.

İçerik hazırlarken ve paylaşırken donanımlar/yazılımlar kullanıyorsunuz?

Herkesin aslında kendi işte bilgisayarı var. Ancak bir de ekibin yani daha doğrusu SavunmaSanayiST’nin ekipmanları var. Fotoğraf makinelerimiz olsun, mikrofonlarımız olsun, kablolu kablosuz mikrofonlar vesaire vesaire birçok ekipman var. Kullandığımız önemli programlar var şimdi fuarlara gidiyoruz, tatbikatlara gidiyoruz ve bir fotoğraf çekiyoruz o fotoğrafı paylaştığımız an olduğu gibi paylaşırsak 5 dakika sonra bütün Twitter alemindeki savunma sanayi hesapları o fotoğrafı paylaşıyor ve hiçbiri de kaynak olarak bizi göstermiyor. Bu sebepten ötürü logo basıyoruz çoğunlukla filigran koyuyoruz, burada Photoshop programını kullanıyoruz. Bazen fotoğrafın belli bir kısmının gözükmesi lazım belli bir kısmının gözükmemesi lazım. Örneğin bir füze platformunun fotoğrafını çektik üretim bandında çektik veya füzede kullanılan bir ekipmanın, üzerinde kaçıncı ekipman olduğu yazıyor. Örneğin Atmaca füzesinin 33. Turbo jet Füze Motoru. O sayıyı oradan kaldırmamız lazım çünkü biz onu paylaştığımız o an o bütün dünya için artık bir açık kaynak istihbarat olacak. Bu gibi durumlarda Photoshop’u kullanıyoruz. Eskiden crackli kullanıyorduk. Artık hizmet alarak orijinalini kullanıyoruz. Video için de genelde daha önce Filmora kullandık ancak çok verim alamadığımız için yine Adobe Premier Pro kullanıyoruz. Onu da ilk etapta crackli kullandık şu anda orijinalini kullanıyoruz.

İçerik üreticisi olarak ne gibi sıkıntılar çekiyorsunuz? 

Telif konusunda çok ciddi sıkıntılar çekiyoruz. Çünkü savunma sanayi alanında gerçekten hani çok egoistlik olmasın ama haber anlamında iddialıyız ve çoğu şeyi de ilk biz girmeye çalışıyoruz ve aldığımız geri dönüşlerde bu yönde yani savunma sanayi açıklanabilir veya açıklanması tercih edilen çoğu gelişmeyi ilk kez insanlar çoğunlukla SavunmaSanayiST’de görüyor ana akım medya veya bizim gibi savunma sanayi hesapları da bu bilgileri alıyorlar kendi içeriklerini kullanıyorlar ama hem Türkiye’de hem de uluslararası mecrada çok kaynak gösterme adabı yok. Bizim sektörde bu daha da sıkıntılı bir şey yani sizin işte web sitenizden bir bilgiyi alıp başka bir şekilde insanlara sunup kaynak göstermemeyi insanlar daha zor olmasına rağmen daha çok tercih ediyorlar. Bu konuda ciddi bir sıkıntı çekiyorum hatta yani özellikle geçtiğimiz yıl ben şeyi çok iyi hatırlıyorum, bütün haber kuruluşlarının işte bizim haberimizi alan ve kaynak göstermeyen Ankara temsilcilerini arayıp veya işte üst düzey editörlerini arayıp ya haber almışsınız bizden kaynak göstermemişsiniz gösterir misiniz vesaire tarzında çok konuşma yaptığımızı biliyorum. Aslında bu faydalı da oldu yani artık minimize ettik epey haberlerimizi alan haber dipnotta hemen SavunmaSanayiST.com ibaresini görüyorum bundan da mutlu oluyorum aslında işte olması gereken de bunlar ama maalesef çok yapılmıyor bizim ülkemizde.

Bu işi yaparken en zorlandığınız ve en keyif aldığınız şeyler nelerdir?

Bu alanda çalıştığımız çok firma var ama sosyal medyadan anlayan bir kesim var savunma sanayi firmaları arasında bir de anlamayan bir kesim var. Anlayan kesinlikle çok rahat bir şekilde çalışabiliyorsunuz çok geniş kitlelere ulaşabiliyorsunuz. Genel müdür düzeyinde bize tebrik mesajları gelebiliyor ve şöyle bir şey oluyor şimdi bu firmaların hepsi ihracat yapmak istiyor. Düşünün Bangladeş’teki veya başka bir ülkedeki üst düzey askeri personel sizin haberinizi ilgili savunma sanayi firmasına atıyor ve şunu diyor bakın biz burada böyle bir haber gördük ve bu sistemle ilgileniyoruz bununla ilgili görüşme planlayabilir miyiz diyor ve bu şekilde hani bizim attığımız haberle görüşmeye başlayıp ve sonunda milyonlarca dolarlık ihracata dönüşmüş vakalar var diyeyim ve bu da direkt hani firmadan kendi aldığım dönüşler oldu. İletişim daha doğrusu sosyal medya konusunu bilmeyen firmalarda da biz ne kadar çok konuşursak konuşalım ya içerik serbestliğini yakalayamıyoruz yani aman bunu girmeyelim aman şunu girmeyelim olay oluyor aslında açık kaynak çoğu bilindiği için ortaya bir şey çıkartamayabiliyoruz veya çok güzel şeyler çıkartabiliyoruz ama bu işi değersiz gördükleri için teklif ettiği bütçeler komik geliyor ve biz çalışmayı tercih etmiyoruz. Savunma sanayiinin teorik kısmı var haber yazdığınız kısmı ama bir de renkli bir tarafları var o da bu haberlerin olduğu alanlar. İlk katıldığım fuar bir Airshow idi. Ne kadar büyük bir sektör olduğunu aslında ilk oradan anladım ki nispeten küçük bir etkinlik olmasına rağmen bir tarafta Türk Silahlı kuvvetlerine ait hava araçları uçuş yapıyor diğer tarafta Türk savunma sanayi firmasından bir tanesi gidip orada füze platformunu sergiliyor ve sizin 3-4 yıldır üzerine haber yaptığınız platformu siz ilk kez orada canlı olarak kanlı olarak görüyorsunuz o beni büyülemişti aslında. Ama ondan sonra bunun sadece bir başlangıç olduğunu gördüm. IDEF gibi Saha Expo gibi çok ciddi fuarlara katıldım. IDEF  bu alanda zaten İstanbul’da gerçekleşen bir fuar ve bölgenin en büyük savunma sanayi fuarlarından bir tanesi. Sizin tekrar söyleyeyim 4-5 yıldır üzerine konuştuğunuz bütün kelimelerin odağı olan firmalar karşınızda kanlı ve canlı olarak duruyordu ve ilk fuarda sadece dondum kaldım diyebilirim yani sadece etrafı gözlemleyebildim. Hiç kimseyle tanışamadım ama ondan sonraki fuarlarda network denilen o iletişim ağını oldukça genişlettim. Fuarlar tabii halka açık olan kısımlar bir de bu işin istihbari değeri olan kısımları var yani öyle bir sektör ki işte Milli İstihbarat Teşkilatının istihbarata karşı koyma eğitimi verdiği bir sektör çalışanlarına savunma sanayi sektörü. Siz bir kamu çalışanı değilsiniz, basın mensubusunuz, bu firmaların üretim hatlarına girebiliyorsunuz genel müdürleriyle, teknik personeli ile görüşme yapabiliyorsunuz ve onların güvenine sadık kalmak zorundasınız ki bu görüşme ilk görüşmede kesilmesin ikincisi, üçüncüsü, dördüncüsü olsun bugüne kadar o güvene hep sadık kalmaya çalıştım açıklanmaması gereken bir bilgiyi açıklamamaya özen gösterdim. Bu yüzden sağlıklı bir şekilde götürebiliyoruz ama dediğim gibi yani çok bıçak ucu denilen bir nokta yanlış bir kelime söylersiniz veya söylememeniz gereken bir bilgiyi yanlışlıkla olsa dahi açıklarsanız elinizdeki network bir anda kayıp gidebilir çünkü evet hani heyecanlı bir alan renkli bir alan ama çok da ciddi bir alan. Yurt içindeki etkinlikler bu şekilde ama bu işimde yurt dışı tarafı var orada dünya daha da renkli oluyor çünkü bu sefer küresel pazara giriş yapmış oluyorsunuz. Türk firmaları yabancılara kendisini göstermek zorunda kalıyor. Yabancı firmalar yabancı firmalara kendilerini göstermek zor oluyor. Benim de aslında ilk yabancı fuarım büyük ihtimal bu yıl olacak. Eylül ayında Polonya’da gerçekleştirilecek bir fuara MSPO fuarına katılacağım. Polonya olması şu şekilde önemli çünkü hemen komşusunda şu anda bir savaş var Polonya, Ukrayna’ya giden askeri yardımların toplandığı bir kabul toplama merkezi görevi görüyor ve çok ciddi bir şekilde bu savaştan ötürü risk algısı artmış bir ülke. Bütün dünya ülkeleri savunma sanayiinde ürünü olan ülkeler Polonya’ya bir şey satma derdinde o yüzden çok ciddi yoğunluklu bir fuar beni bekliyor diyebilirim. 

Dijital sektörlerde çalışmak isteyen gençlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?

Dijitalde en önemli şey aslında ilgi alanınızı, hobinizi işinize çevirmek yani hiç ilginizin olmadığı bir alanda ben bir YouTube kanalı kurayım orada da o sektörde de iş yapayım bu sektörde de iş yapayım dediğiniz zaman çoğu zaman başarısız olacaksınızdır. O yüzden kendi ilgi alanınızı işe çevirmek her zaman size daha katkı sunar. Başarısız olursanız bile en son dersiniz ki olsun hobimi devam ettirdim tarzında kendinizi teselli edecek ve gerçekten de size katkı sunacak başarısız olsanız dahi bir avantaj elde edersiniz. O yüzden her zaman kendi ilgi alanınızda, kendi çizginizi bozmadan o sektörün de dinamiklerine aykırı bir şekilde hareket etmeden aslında bir işte kanat oyuncusu olarak takım arkadaşı olarak işinizi ilerletmeniz her zaman size ve işinize katkı sağlayacaktır diyebilirim.